Metody prognozowania

Potrzebujesz pomocy?  Formularz kontaktowy

W rozwijającej się obecnie statystycznej (probabilistycznej) teorii prognoz proces przewidywania i oceny przyszłości oparty jest na teoretycznych studiach, analitycznych rozważaniach, logicznych przesłankach oraz praktycznych doświadczeniach.

Powszechnie wykorzystuje się:

• metody ilościowe o charakterze matematyczno-statystycznym,
• pojęcia i aparat analityczny rachunku prawdopodobieństwa,
• budowane modele statystyczno-ekonomiczne

Biorąc pod uwagę rodzaj sporządzanej prognozy oraz charakter badanego zjawiska, stosuje się wybrane metody prognozowania, do których zaliczmy : metody matematyczno-statystyczne oraz metody niematematyczne.

Wśród metod niematematycznych wyróżnia się metody prognozowania :

• metody ankietowe,
• intuicyjne,
• kolejnych przybliżeń,
• metodę ekspertyz,
• delficką,
• refleksji,
• metody analogowe i inne.

Niematematyczne inaczej nazywane heurystycznymi metody prognostyczne wykorzystują opinie wielu ekspertów, którzy dysponują szeroką i doświadczeniem .

Nie mamy w takim wypadku z ekstrapolacją wykrytych w przeszłości prawidłowości w przyszłość, lecz jest prognozowaniem pewnych wariantów rozwoju zjawisk ze wskazywaniem tych najbardziej pradopodobnych.

Do grupy metod heurystycznych należą : burza mózgów oraz metoda delficka.

Metody te hołdują  założeniu, że osąd grupy jest trafniejszy od osądu jednostki.. Metody te są stosuje się przy prognozowaniu długookresowym np w  rozwoju nauki i techniki,  a także do przewidywania zmian dotychczasowych prawidłowości.

Metody heurystyczne służą przede wszystkim do sporządzania prognoz długoterminowych.
W prognozowaniu gospodarczym stosuje się z dobrym skutkiem sieci neuronowe.

Podczas uczeni się sieć neuronowa ma zdolność przewidywania. Dzięki zdolnościom do uczenia się sieci neuronowe nadają procesom wnioskowania  oczekiwaną cechę automatyzacji.
W praktyce prognostycznej często stosuje się także metody analogowe (metoda analogii biologicznych, przestrzennych, historycznych, przestrzenno-czasowych), które rezygnują z ekstrapolacji prawidłowości charakteryzujących przeszłość danego zjawiska na rzecz założenia wspólnych trajektorii rozwoju niektórych zjawisk społeczno-gospodarczych .

Analogie biologiczne i przestrzenne najczęściej  wykorzystuje się do budowania prognoz jakościowych, zaś analogie historyczne i przestrzenno-czasowe  do budowania prognoz ilościowych.

Dużym problemem metodologicznym w prognozowaniu analogowym jest określenie podobieństwa badanych nas zjawisk.
Do metod ściśle ekonometrycznych zalicza się procedury oparte  na ekstrapolacji ekonomicznych szeregów czasowych lub wykorzystujące modele ekonometryczne przy zastosowaniu stale doskonalonej techniki obliczeniowej, posługującej się dobrze oprogramowanymi komputerami.

Szczególnie przy badaniach prognostycznych, wymagających zastosowania metod ekonometrycznych, korzystanie z nowoczesnych technik obliczeniowych jest nieodzowne. W tym kierunku zmierza ostatnio doskonalenie badań prognostycznych.

W badaniach prognostycznych do najczęściej stosowanych modeli zaliczamy:

• klasyczne modele trendu,
• adaptacyjne modele trendu,
• modele przyczynowo-opisowe,
• nodele autoregresyjne,
• modele proste,
• modele rekurencyjne i
• modele o równaniach współzależnych.

Artykuł opracowany na podstawie: „Prognozowanie ekonomiczne” Barbara Pawełek, Stanisław Wanat, Aleksander Zeliaś Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 (copyright 2003)

Potrzebujesz pomocy?  Formularz kontaktowy